Zadyszka, która pojawia się po ciężkiej pracy fizycznej albo intensywnym treningu czy też po długim bieganiu, jest czymś naturalnym. Jednak gdy występuje w innych sytuacjach, może oznaczać, że z organizmem dzieje się coś złego. Duszność można scharakteryzować jako subiektywne uczucie braku powietrza albo odczuwanie dyskomfortu, który wiąże się z problemami z oddychaniem. Dowiedz się więcej na temat przyczyn tego stanu już teraz!
Przyczyny zadyszki
Do zwiększenia aktywności napędu oddechowego, czego konsekwencją jest hiperwentylacja, dochodzi przy ostrej hipoksemii oraz hiperkapnii. Podobne zjawisko można zaobserwować m.in. przy zatorowości płucnej. Natomiast do zaburzeń wentylacji płuc może dojść przy różnych schorzeniach dróg oddechowych, takich jak: astma, rozedma płuc, przewlekłe zapalenie oskrzeli i rozstrzenie oskrzeli. Do problemów z oddychaniem dochodzi przy zapaleniu płuc, obrzęku płuc oraz przy zakrztuszeniu się, np. zachłystowym zapaleniu płuc.
Inne przyczyny zadyszki mogą mieć związek z chorobami serca i naczyń[1]. Na przykład trudniejsze oddychanie przy wysiłku fizycznym występuje w łagodnej albo umiarkowanej niedokrwistości. Inną przyczyną może być m.in. zapalenie osierdzia oraz niedokrwienna choroba serca.
Problem z zadyszką mogą mieć również osoby z nadwagą, gdyż dodatkowe kilogramy utrudniają poruszanie się oraz mają negatywny wpływ na oddychanie. Jest to związane z tym, że tkanka tłuszczowa „zabiera” tlen potrzebny mięśniom oraz innym narządom, w wyniku czego dostają go one mniej, niż potrzebują. Tym sposobem dochodzi do niedotlenienia i niedożywienia.
Poza tym zadyszka może się również pojawić przy zdenerwowaniu i panice, a wtedy oddycha się szybciej, ale płytko. Jest to hiperwentylacja, która jest skutkiem zmniejszenia ilości dwutlenku węgla we krwi. Dlatego też dochodzi do kołatania serca oraz do zawrotów głowy.
Rodzaje zadyszki
Można wymienić różne rodzaje zadyszki, ale najbardziej powinna zaniepokoić:
- zadyszka połączona z brakiem możliwości nabrania powietrza oraz z ciągłym uczuciem niedotlenienia. Jest to rodzaj zadyszki, który zwraca uwagę na niewydolność krążenia albo na zatorowość płucną,
- zadyszka, która jest połączona z uczuciem rozdęcia płuc, brakiem możliwości nabrania głębokiego wdechu, a wtedy można wskazywać na rozdęcie płuc przy astmie albo przy przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc[2],
- zadyszka jako objaw ataku paniki i do tego dochodzi jeszcze kołatanie serca, strach o życie oraz uczucie wzmożonego lęku.
Działania terapeutyczne przy zadyszce
W każdej sytuacji, gdy pojawia się zadyszka, postępowaniem z wyboru będzie usunięcie przyczyny, która znajduje się u jej podłoża. Na przykład przy zadyszce, która ma związek z chorobą płuc, gdzie objawem jest kaszel, np. przy zapaleniu oskrzeli, można zastosować Flavamed, którego substancja czynna, ambroksol, ma skuteczne działanie wykrztuśne.
Kiedy powodem duszności jest hiperwentylacja na skutek ataków paniki, dobrze sprawdza się wprowadzenie technik relaksacyjnych oraz konsultacja z psychiatrą, który pomoże poradzić sobie z uczuciem lęku za pomocą odpowiednio dobranej farmakoterapii.
Z kolei, jeśli zadyszka występuje przy chorobie płuc albo serca, to należy leczyć właśnie to podstawowe schorzenie. Jeśli jednak leczenie jest niemożliwe albo nieskuteczne, można zdecydować się na tlenoterapię. Stosowana jest ona przeważnie wtedy, gdy spoczynkowa saturacja, czyli wysycenie krwi tlenem, jest mniejsze niż 94% albo też wtedy, gdy spada poniżej tego poziomu podczas wykonywania codziennej aktywności.
Referencje:
Jassem J., Chory na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP) w opiece lekarza rodzinnego [w:] „Pneumonol. Alergol. Pol.”, 2014, 82, supl. 2.
Straburzyńska-Migaj E, Chory z dusznością – czy to może być niewydolność serca? [w:] „Lekarz POZ”, 3/2018.
[1]E. Straburzyńska-Migaj, Chory z dusznością – czy to może być niewydolność serca? [w:] „Lekarz POZ”, 3/2018, s. 157-160.
[2]E. Jassem, Chory na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP) w opiece lekarza rodzinnego [w:] „Pneumonol. Alergol. Pol.”, 2014, 82, supl. 2, s. 11-21.
Materiał partnera
