Grupa krwi stanowi indywidualny zestaw antygenów występujących głównie na powierzchniach komórek krwi. W zależności od ich układu, istnieje kilka podziałów, w tym tzw. najczęstsze i najrzadsze grupy. Znajomość własnej grupy krwi lub członków rodziny bywa przydatna m.in. w leczeniu różnych chorób.
Co to jest grupa krwi?
Termin „grupa krwi” odnosi się do całego układu grupowego krwi składającego się z antygenów erytrocytarnych. Ich swoistość kontrolowana jest przez szereg genów, zarówno alleicznych, jak i tych znajdujących się przy pojedynczych chromosomach. Stanowi ona indywidualny dla każdej osoby zestaw antygenów, czyli związków chemicznych wywołujących swoistą odpowiedź immunologiczną organizmu, które występują przede wszystkim na powierzchni erytrocytów (czerwonych krwinek), ale także i innych komórek krwi.
W zależności od układu grupowego antygenów oraz dodatkowo czynnika Rh, czyli substancji definiującej rodzaj krwi, wyróżnia się wiele grup krwi. Jedną z nich jest tzw. ”złota krew” obejmująca najrzadsze grupy krwi, w tym m.in. AB0.
Grupa krwi przez całe życie danej osoby jest niezmienna, z wyjątkiem tych, u których przeprowadzono przeszczep szpiku kostnego lub obciążonych nowotworami krwi polegającymi na zaburzeniach tworzenia antygenów w krwinkach.
Dlaczego warto znać grupę krwi?
Znajomość własnej grupy krwi bądź członków najbliższej rodziny jest szczególnie ważna, kiedy zachodzi potrzeba natychmiastowej transfuzji krwi utraconej w nadmiernych ilościach w wyniku nieszczęśliwego zdarzenia. Wiedza na ten temat pozwala skrócić czas oczekiwania na przetoczenie, co może wpłynąć na rokowania poszkodowanego.
Znajomość grupy krwi ogranicza ryzyko podania niewłaściwej grupy krwi w sytuacjach ratowania życia. To bywa równie niebezpiecznym w konsekwencjach zabiegiem dla życia chorego co nie wykonanie samej transfuzji. Podanie złej grupy krwi może doprowadzić do odpowiedzi obronnej organizmu, polegającej na tzw. aglutynacji, czyli sklejeniu się krwinek, wywołując poważne powikłania zdrowotne. Nieprawidłowe reakcje wynikające z różnicy w grupach krwi zdarzają się także u kobiet ciężarnych. To tzw. konflikt serologiczny, ale dotyczą przede wszystkim odmiennej wartości czynnika Rh pomiędzy krwią matki a dziecka. W konsekwencji konfliktu organizm przyszłej mamy wywołuje reakcję immunologiczną skierowaną przeciwko komórkom krwi dziecka, stwarzając zagrożenie dla malucha i własnego zdrowia kobiety. W takich sytuacjach niezbędne jest leczenie. Ciężarnej zaleca się zwykle odpowiednie immunoglobuliny.
Znajomość grupy krwi przydaje się także w ramach przygotowań do operacji chirurgicznej, której mogą towarzyszyć krwotoki, ale również profilaktyki choroby hemolitycznej czy leczenia niedokrwistości. Jest to ważne również wtedy, jeśli chcesz być krwiodawcą lub dawcą narządów.
Jak poznać grupę krwi?
W tym celu niezbędne jest wykonanie badania laboratoryjnego, do którego pobiera się próbkę krwi żylnej. Badanie nie wymaga specjalnych przygotowań, takich jak bycie na czczo czy odstawienie leków branych na stałe.
Materiał partnera
