Wywołane zakażeniem lub podrażnieniem zapalenie gardła oraz towarzyszące mu objawy potrafią być bardzo dokuczliwe i mocno dać się we znaki. Warto jednak wiedzieć, że jedynie w przypadku infekcji o charakterze bakteryjnym potrzebna jest antybiotykoterapia, a z wirusowym zapaleniem gardła często z powodzeniem można radzić sobie domowymi sposobami, bez konieczności wizyty u lekarza. Jak rozpoznać i leczyć zapalenie gardła? Odpowiadamy!
Czym jest ostre zapalenie gardła i migdałków (angina)?
Zapalenie błony śluzowej gardła i migdałków podniebiennych to jedna z częstszych przyczyn zgłoszeń pacjentów do lekarzy pierwszego kontaktu, szczególnie w okresie jesienno-zimowym, kiedy to zapadalność na infekcje jest największa [1]. Do zapalenia gardła najczęściej dochodzi u dzieci, rzadziej u dorosłych [1].
Za większość zapaleń gardła odpowiedzialne są wirusy (90–95% przypadków zachorowań u dorosłych, 70–85% u dzieci). Wywołują je głównie rynowirusy i koronawirusy, wirusy RS oraz paragrypy. Do zakażeń bakteryjnych prowadzi zwykle Streptococcus pyogenes (paciorkowiec β-hemolizujący grupy A – PBHA). Zapaleniem gardła zaradzić się można drogą kropelkową, choroba przenosi się przez kontakt ze śliną osoby chorej lub zakażonej [1,2].
Wirusowe i bakteryjne zapalenie gardła – objawy
Objawy zapalenia gardła nieco różnią się w zależności od przyczyny. Bakteryjne zapalenie gardła charakteryzuje się nagłym początkiem, zaczerwienieniem i ostrym bólem gardła, utrudnionym przełykaniem, czasem dodatkowo pojawiają się nudności i wymioty. Zakażenie bakteriami może też wywoływać biały nalot na migdałkach i prowadzić do powiększenia węzłów chłonnych [1,2].
Do objawów wirusowego zapalenia gardła zaliczyć można przede wszystkim ból gardła, drapanie w gardle, zapalenie gardła, ból głowy, ból mięśni i stawów, niewielką gorączkę, katar, kaszel, chrypkę i niekiedy zapalenie spojówek. Jeśli źródłem zakażenia są wirusy, to objawy nie są aż tak nasilone, a choroba ma mniej gwałtowny przebieg, niż w przypadku infekcji wywołanej przez paciorkowce [1,2].
Infekcja i ból gardła – jak rozpoznać zapalenie gardła?
Postawienie prawidłowej diagnozy w przypadku zapalenia gardła sprowadza się do odróżnienia zakażenia bakteryjnego od infekcji wirusowej. Nie da się postawić pewnego rozpoznania lub wykluczyć zakażenia na podstawie samego obrazu klinicznego. Jeśli prawdopodobieństwo etiologii PBHA jest duże, wskazane jest poszerzenie diagnostyki o dodatkowe badania [1].
W razie podejrzenia zapalenia gardła o etiologii bakteryjnej lekarz może wykonać szybki test na obecność antygenu PBHA. Jeśli test nie jest dostępny, może od razu przepisać antybiotyk lub pobrać wymaz i wysłać go na badanie bakteriologiczne [1,2].
Leczenie zapalenia gardła i domowe sposoby na objawy anginy
W zależności od przyczyny podejście do leczenia nieco się różni. Jeśli rozpoznane zostanie zapalenie paciorkowcowe, lekarz najprawdopodobniej przepisze antybiotyk. Dodatkowo zaleci leczenie objawowe, które znajduje zastosowanie także w przypadku zapalenia gardła o podłożu wirusowym. W tym drugim przypadku jednak nie na konieczności stosowania antybiotykoterapii [1,2].
Sposoby leczenia stanu zapalnego gardła i objawów towarzyszących to [1,2,3]:
- pozostanie w domu i odpoczynek w łóżku,
- picie dużych ilości płynów (szczególnie w razie gorączki),
- stosowanie leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych,
- stosowanie inhalacji z soli fizjologicznej lub z dodatkiem olejków eterycznych,
- płukanie gardła przy pomocy płukanek z apteki lub samodzielnie przygotowanych naparów ziołowych,
- częste wierzenie i nawilżanie powietrza w domu (suche powietrze może nasilać kaszel).
Każde zapalenie gardła można leczyć, przynajmniej na początku, domowymi sposobami. Jeśli jednak nie zmniejszy to objawów i nie poprawi stanu zdrowia, należy skonsultować się z lekarzem.
Bibliografia:
- Sawiec P., Mrukowicz J., Szenborn L., Ostre zapalenie gardła i migdałków (angina), Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2021 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.3 (dostęp: 2022.102.)).
- Skotnicka B., Angina – objawy, przyczyny, leczenie, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/laryngologia/78438,zapalenie-gardla-i-angina (dostęp: 20211.02.)).
- Karlikowska-Skwarnik M., Kuchar E., Miejscowe leczenie zapaleń gardła, Puls Medycyny, 2020 (witryna internetowa: https://pulsmedycyny.pl/miejscowe-leczenie-zapalen-gardla-978043 (dostęp: 2022.11.02.)).
Materiał partnera
