Japońska sztuka użytkowa: motywy, techniki, inspiracje

0
2159
Mokume gane
Kiedy Japończycy zaczęli eksperymentować ze stopami, dokonali odkrycia mokume gane – jednej z najbardziej imponujących technik łączenia metali szlachetnych. | fot.: materiał partnera zewnętrznego

Wzorem dla japońskich twórców rzemiosła artystycznego jest utsushi – rękodzielnicza sztuka powielania drewnianych naczyń zakładająca nadanie im doskonałej, niezmiennej formy. Piękno tkwi w prostocie, a o wartości dzieła decydują nie tylko walory estetyczne, lecz także funkcjonalność. Meble, wyroby ceramiczne, tkaniny biżuterię z Kraju Kwitnącej Wiśni można rozpoznać po minimalizmie oraz precyzji wykonania.

W bliskości z naturą: drewno i kwiaty

Japonia różni się od innych krajów Dalekiego Wschodu w zakresie zdobnictwa i operowania kolorem. W tradycyjnym drzeworytnictwie dominują barwy ziemi – pastele, przytłumione zielenie i brązy oraz brudne odcienie błękitu. Żywe kolory wykorzystywane są głównie do malowania popularnych motywów kwietnych i wykonywania makijażu na spektakle teatru kabuki. O wyjątkowości sztuki japońskiej decydują ogromna dbałość o szczegóły i skłonność do eksponowania faktur oraz misternych wzorów. Z upodobaniem tworzy się przedmioty drewniane, mające niespotykany kształt dzięki technice łączenia drewna bez użycia gwoździ (sashimono). Także tradycyjne stroje szyje się z jednej beli materiału (np. bawełny lub poliestru). Zdobienia na kimonach nawiązują między innymi do następujących po sobie pór roku i należy je nosić tak, by im odpowiadały.

Od samurajskiego miecza do ekskluzywnej biżuterii

W Japonii długą tradycję ma również obróbka metali, co wiąże się z burzliwą historią kraju, który na przestrzeni wieków stoczył wiele krwawych wojen. Dobrze wyszkolony samuraj potrafił jednym ciosem powalić wroga. Nie byłoby to możliwe bez niezawodnej broni. Kiedy Japończycy zaczęli eksperymentować ze stopami, dokonali odkrycia mokume gane – jednej z najbardziej imponujących technik łączenia metali szlachetnych, które przenikają się, a tym samym tworzą niepowtarzalne wzory przypominające słoje. Dzisiaj już niewielu mistrzów złotnictwa potrafi wykorzystać tę metodę, a w Polsce działa jeden z nich. Projekty Andrzeja Bielaka można obejrzeć tutaj: http://www.inneobraczki.pl/obraczki-slubne/mokume-gane.

Kultura kawaii: kobiecość, eteryczność, delikatność

Duży wpływ na sztukę użytkową w Japonii ma uznawany tam kanon kobiecego piękna związany ściśle z pojęciem „kawaii”, które oznacza „słodycz”. Tamtejsze kobiety można porównywać do porcelany – są kruche, naturalne, mają śnieżnobiałą karnację, a jeśli chodzi o wygląd zewnętrzny, wykazują perfekcjonizm. Na ich kimonach, podobnie jak na ceramice, utrwalane są kwiatowe aranżacje, tak żywe, jakby zostały uchwycone na fotografii. Japonki przez wieki chroniły się przed słońcem za misternie zdobionymi wachlarzami i kolorowymi parasolami, które do dziś należą do symboli Kraju Kwitnącej Wiśni. Starannie dobierały też ozdoby włosów – grzebienie kushi oraz szpile kōgai wykonywane z drewna bądź metalu. Co ciekawe, inaczej niż w innych krajach, oszczędnie dobierały biżuterię. Jubilerstwo w Japonii zaczęło się rozwijać stosunkowo niedawno.


Materiał partnera zewnętrznego