Jan Matejko był malarzem i grafikiem oraz najsłynniejszym i zarazem najwybitniejszym reprezentantem malarstwa historycznego w Polsce. Ponadto zasłynął jako pedagog oraz opiekun i konserwator zabytków Krakowa. Jego obrazy odgrywały szczególną rolę – tworzył w czasach, kiedy suwerenność i niepodległość były szczególnie ważnymi, a zarazem trudnymi pojęciami. Dzieła Jana Matejki to wybitny wizualny zapis dziejów Rzeczypospolitej.
Najważniejsze płótna
Najsłynniejsze obrazy Matejki, które bez problemu potrafi wymienić każdy, to: Stańczyk, Rejtan, oraz Bitwa pod Grunwaldem. Każdy z nich stanowi bardzo ważny wycinek historii naszego państwa.
Stańczyk – 1862 r.
Zdecydowanie najbardziej charakterystyczne i kojarzone z Janem Matejką dzieło ma znacznie bardziej rozbudowany tytuł, mianowicie: Stańczyk na dworze królowej Bony po utracie Smoleńska. Obraz przedstawia postać królewskiego błazna, którego twarz (notabene należąca do artysty) ma niezwykle wymowny i skłaniający do refleksji wyraz. Ubrany w czerwony kostium mężczyzna siedzi na fotelu ze splecionymi przed sobą dłońmi, wspartymi na podłokietnikach. Sylwetka Stańczyka ułożona jest w taki sposób, że na pierwszy rzut oka widać rezygnację i głębokie zamyślenie. Założeniem Matejki było przedstawienie człowieka, który wyraża dezaprobatę dla działań podejmowanych przez władców Polski. Za oknem pokoju, w którym siedzi Stańczyk, widać spadającą kometę, symbolizującą upadek Ojczyzny.
Rejtan – 1866 r.
Rejtan – upadek Polski to kolejny obraz Jana Matejki o bardzo symbolicznej wymowie, który od razu po wystawieniu go na widok publiczny spotkał się z ostrą krytyką środowisk konserwatywnych, które zarzucały artyście zbyt aktualny i jednoznaczny komentarz bieżących wydarzeń politycznych. Dzieło przedstawia Tadeusza Rejtana w geście rozpaczliwego protestu przeciwko rozbiorowi Polski. Co ciekawe, na wystawie w Paryżu leżący u drzwi pokoju, w którym obradował Sejm Rozbiorowy, Rejtan był postrzegany przez Francuzów jako postać pijaka, a nie walczącego o suwerenność państwa bohatera.
Bitwę pod Grunwaldem, czyli kolejne z najbardziej znanych dzieł Jana Matejki, można zobaczyć w Muzeum Narodowym. Jest to ekspozycja stała, z tego względu można ją obejrzeć nieodpłatnie w ramach kultywowanej od lat akcji: darmowe muzea w Warszawie. Polega ona na tym, że każde stołeczne muzeum jest otwarte dla zwiedzających w jeden wybrany dzień w tygodniu (który jest niezmienny) bezpłatnie. Takim dniem w Muzeum Narodowym jest każdy wtorek. Ponadto w zbiorach Muzeum Narodowego znajduje się również Stańczyk i słynny znakomity Autoportret artysty.
Materiał partnera zewnętrznego
